Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, vai trò của giám đốc kiêm chủ sở hữu – thường thấy ở doanh nghiệp tư nhân (DNTN) hoặc công ty TNHH một thành viên (TNHH 1TV) – ngày càng quan trọng. Họ không chỉ điều hành mà còn chịu trách nhiệm toàn bộ lợi nhuận và rủi ro tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên, thu nhập từ vị trí này luôn là “điểm nóng” về thuế thu nhập cá nhân (TNCN), đặc biệt với các thay đổi lớn từ năm 2025. Theo Dự án Luật Thuế TNCN sửa đổi được Quốc hội thảo luận tháng 11/2025, nhiều quy định được điều chỉnh nhằm minh bạch hơn, giảm gánh nặng cho cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ nhưng siết chặt kê khai điện tử. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các quy định mới, cách tính thuế và lưu ý thực tiễn, giúp bạn tránh rủi ro bị truy thu hoặc phạt hành chính.
1. Tổng quan về thuế TNCN hiện hành ở vị trí giám đốc kiêm chủ sở hữu:
Giám đốc kiêm chủ sở hữu thường nhận thu nhập dưới dạng lợi nhuận kinh doanh, tiền lương hoặc cổ tức chia. Theo Luật Thuế TNCN 2007 (sửa đổi), thu nhập này thuộc diện chịu thuế TNCN nếu là cá nhân cư trú (sống ở Việt Nam ≥183 ngày/năm hoặc có nơi cư trú thường xuyên).
- Ở DNTN: Chủ sở hữu (thường kiêm giám đốc) chịu trách nhiệm vô hạn, thu nhập kinh doanh được coi là thu nhập cá nhân trực tiếp. Toàn bộ lợi nhuận sau chi phí phải kê khai TNCN theo phương pháp khoán hoặc kê khai (tùy doanh thu), không tách biệt tài sản doanh nghiệp và cá nhân. Không có miễn trừ sau khi nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), vì DNTN không phải pháp nhân độc lập.
- Ở TNHH 1TV: Chủ sở hữu (kiêm giám đốc) có trách nhiệm hữu hạn. Công ty nộp TNDN trước (20% trên lợi nhuận), sau đó chủ sở hữu chỉ nộp TNCN khi nhận lợi nhuận chia (theo biểu lũy tiến từng phần). Tiền lương của giám đốc chủ sở hữu được coi là lợi nhuận kinh doanh, không chịu TNCN riêng (khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC). Tuy nhiên, chi phí lương này không được trừ khi tính TNDN (Thông tư 78/2014/TT-BTC, sửa đổi 96/2015/TT-BTC).
Hiện nay, ngưỡng chịu thuế kinh doanh là 100 triệu đồng/năm; dưới mức này miễn thuế TNCN. Biểu thuế 7 bậc, cao nhất 35% cho thu nhập >80 triệu/tháng. Mức giảm trừ: Bản thân 11 triệu/tháng, phụ thuộc 4.4 triệu/người/tháng.
2. Các quy định mới từ năm 2025 chủ doanh nghiệp
Năm 2025 chứng kiến nhiều thay đổi lớn, chủ yếu từ Nghị định 70/2025/NĐ-CP (hiệu lực 1/6/2025), Luật Thuế TNCN sửa đổi (dự kiến hiệu lực 1/1/2026) và đồng bộ với Luật Thuế GTGT 2024. Những quy định này ảnh hưởng trực tiếp đến giám đốc kiêm chủ sở hữu, đặc biệt ở khâu kê khai và ngưỡng chịu thuế.
- Ngưỡng chịu thuế kinh doanh tăng lên 200 triệu đồng/năm: Từ 1/1/2026, theo Điều 17 Luật Thuế GTGT 2024, cá nhân sản xuất kinh doanh (bao gồm giám đốc chủ sở hữu) chỉ nộp TNCN nếu doanh thu >200 triệu/năm (tăng từ 100 triệu). Dưới mức này, miễn thuế TNCN hoàn toàn, giúp giảm gánh nặng cho doanh nghiệp nhỏ. Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế Quốc hội đánh giá mức này vẫn “thấp” so với thực tiễn, đề nghị nâng thêm để bình đẳng với giảm trừ gia cảnh.
- Mức giảm trừ gia cảnh được nới rộng: Từ kỳ tính thuế 2026 (tháng 1/2026), giảm trừ bản thân tăng từ 11 triệu lên 15.5 triệu đồng/tháng; mỗi người phụ thuộc từ 4.4 triệu lên 6.2 triệu đồng/tháng. Điều này giúp giám đốc chủ sở hữu (thường có gia đình) giảm thu nhập tính thuế, đặc biệt nếu thu nhập từ lợi nhuận chia dưới 100 triệu/tháng.
- Biểu thuế suất giảm bậc từ 7 xuống 5: Áp dụng Phương án 2 được Quốc hội chốt tháng 12/2025: Các bậc cách nhau 10-40 triệu đồng, thuế suất 5%-35%. Cụ thể:
| Bậc | Thu nhập tính thuế/tháng (triệu đồng) | Thuế suất (%) | Thuế phải nộp trên từng phần (triệu đồng) |
| 1 | Đến 10 | 5 | = Thu nhập × 5% |
| 2 | Trên 10 đến 30 | 15 | 0.5 + (Thu nhập – 10) × 15% |
| 3 | Trên 30 đến 60 | 25 | 4 + (Thu nhập – 30) × 25% |
| 4 | Trên 60 đến 100 | 30 | 13 + (Thu nhập – 60) × 30% |
| 5 | Trên 100 | 35 | 22 + (Thu nhập – 100) × 35% |
Thuế suất cao nhất 35% áp dụng cho phần thu nhập >100 triệu/tháng, giảm thu ngân sách khoảng 27.400 tỷ đồng/năm nhưng tăng minh bạch. Đối với thu nhập kinh doanh lớn (doanh thu >3 tỷ/năm), thuế khoán bị bãi bỏ từ 1/1/2026; thay bằng kê khai: 17% trên thu nhập tính thuế (doanh thu trừ chi phí) nếu 3-50 tỷ; 20% nếu >50 tỷ.
- Kê khai và khấu trừ điện tử bắt buộc: Từ 1/6/2025, sử dụng chứng từ khấu trừ TNCN điện tử theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP và Thông tư 32/2025/TT-BTC. Giám đốc chủ sở hữu phải kê khai qua iHTKK hoặc eTax, đặc biệt khi nhận lợi nhuận chia. Nghị định 310/2025/NĐ-CP (hiệu lực 16/1/2025) tăng mức phạt vi phạm kê khai lên 20-100% số thuế trốn.
- Lương và BHXH cho giám đốc chủ sở hữu: Không thay đổi lớn về thuế TNCN (vẫn coi là lợi nhuận, miễn TNCN), nhưng từ 1/7/2025, BHXH bắt buộc với người quản lý hưởng lương (Công văn 778/BHXH-TST), tỷ lệ 21.5% (8% BHXH, 4.5% BHYT, 3% BHTN từ người sử dụng lao động; 10.5% từ cá nhân).
3. Cách tính thuế TNCN mới nhất và ví dụ minh hoạ
Giả sử anh A là giám đốc kiêm chủ sở hữu TNHH 1TV, doanh thu 300 triệu/năm (2026), lợi nhuận sau TNDN 150 triệu (chia hết), có 1 người phụ thuộc.
- Bước 1: Kiểm tra ngưỡng: Doanh thu >200 triệu → chịu thuế.
- Bước 2: Thu nhập chịu thuế = Lợi nhuận chia – Giảm trừ (15.5tr bản thân + 6.2tr phụ thuộc) ×12 = 150tr – (21.7tr ×12) = 150tr – 260.4tr = 0 (miễn thuế nếu âm). Giả sử lợi nhuận 500 triệu: Thu nhập chịu thuế = 500tr – 260.4tr = 239.6tr/năm (19.97tr/tháng).
- Bước 3: Tính theo biểu 5 bậc: Phần đến 10tr: 0.5tr; 10-19.97tr: (9.97×15%)=1.5tr; Tổng ≈2tr/tháng (24tr/năm).
Đối với DNTN, anh B doanh thu 250 triệu, lợi nhuận 180 triệu: Thu nhập chịu thuế = 180tr – 260.4tr = 0 → miễn thuế.
Lưu ý: Phải lưu chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt cho chi phí >5 triệu (Luật GTGT 2024) để khấu trừ.
4. Rủi ro thường gặp và những tư vấn phù hợp:
Rủi ro lớn nhất là kê khai sai lợi nhuận chia, dẫn đến phạt theo Nghị định 310/2025 (lên đến 3 lần số thuế trốn). Giám đốc chủ sở hữu dễ bị nhầm lẫn giữa lương và lợi nhuận, hoặc không kê khai BHXH mới. Ngoài ra, nếu sở hữu nhiều công ty, miễn TNDN cho doanh nghiệp nhỏ (3 năm đầu) vẫn áp dụng, nhưng TNCN cá nhân không thay đổi.
Để tránh những rủi ro, doanh nghiệp cần sử dụng phần mềm kê toán để tự động kê khai điện tử. Đồng thời tư vấn chuyên gia để phân biệt thu nhập, tránh “ đánh thuế kép”, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và theo dõi cập nhật từ Tổng cục Thuế.
Từ 2025-2026, quy định thuế TNCN đối với giám đốc kiêm chủ sở hữu trở nên thân thiện hơn với ngưỡng chịu thuế cao và giảm trừ lớn, nhưng đòi hỏi minh bạch cao qua kê khai điện tử. Điều này không chỉ giảm gánh nặng mà còn khuyến khích doanh nghiệp nhỏ phát triển bền vững. Với hơn 800.000 doanh nghiệp mới đăng ký năm 2025, việc nắm bắt kịp thời sẽ giúp bạn tránh phạt và tối ưu tài chính.
Nếu cần hỗ trợ cụ thể về kê khai TNCN hoặc hạch toán lợi nhuận, hãy liên hệ chúng tôi – với hơn 10 năm kinh nghiệm. Đội ngũ kế toán viên sẽ giúp bạn lập báo cáo chuẩn, tư vấn miễn phí về BHXH mới và gói dịch vụ trọn gói ưu đãi cho các doanh nghiệp.